Work hard, stay humble! Over de leeskring Ooa

Leeskring Ooa

Sinds een aantal jaar begeef ik me met één been in de praktijkwereld van management consultancy en met het andere been in de academische wereld als onderzoeker en docent. Twee werelden, met nog eens een wereld van verschil ertussen. En dat terwijl de ene wereld aanleiding is voor en bestaansrecht geeft aan het onderzoek dat gedaan wordt in de andere wereld.

Om een brug te slaan en kennis (beter) te (gaan) benutten, heb ik binnen de Orde van Organisatiekundigen en Adviseurs (Ooa) een aantal leeskringen opgericht om met vakgenoten (consultants) een aantal keer per jaar academische literatuur te bestuderen en vooral met elkaar te bediscussieren.

Het is elke keer een hele kluif om uit de snoepwinkel van wetenschappelijke publicaties een artikel te kiezen dat helder en juist het uitgevoerde onderzoek beschrijft, met een onderwerp dat aanspreekt en dat vraagt om met vakgenoten verder uitgeplozen te worden. Het artikel over humble leadership blijkt een schot in de roos!

Humble leadership

Een bekende uitspraak luidt: Work hard, stay humble. Minder bekend is hoe ‘being humble’ weerslag heeft of krijgt in leiderschap.

Het thema leiderschap heeft een grote aantrekkingskracht onder zowel wetenschappers als mensen uit de praktijk (leiders zelf, managers, medewerkers enz.). Tijd voor Owens en Hekman (*) om een eerste aanzet gegeven om het concept humble leadership te verkennen. Tijd voor de leeskringen in Zeist en ‘s-Hertogenbosch dit artikel bij de kop te pakken.

Dat is nog niet zo eenvoudig. Wat betekent ‘humble’? Met onze vertaling van ‘nederigheid’ raken we de kern niet. Woorden schieten tekort. Betekenis geven gaat beter. Aan de hand van levende voorbeelden lijkt het makkelijker om deze vorm van leiderschap te bespreken, maar voorbeelden die iedereen kent zijn tijdens de bijeenkomsten op één hand te tellen. We vragen ons af: Is het aangeboren of aangeleerd? Of wordt iedereen met een humble-gen geboren en speelt opvoeding en opleiding een belangrijke rol om humbleness tot zijn recht te laten komen in een later leven? Welke rol speelt cultuur? En, hoe verhoudt humble leadership zich tot andere vormen van leiderschap zoals dienend (servant) of participatief leiderschap.

De auteurs vatten hun bevindingen uiteindelijk samen in een eerste model met de nadrukkelijke oproep tot verder onderzoek. Onderdelen van humble leiderschap zijn bijvoorbeeld het vermogen om eigen fouten en beperkingen toe te geven en daar open over te zijn, niet bang om het eigen imago te beschadigen, of om ‘volgers’ in de spotlight te zetten en zelf van het podium af te stappen. Niet als gemaakt trucje, maar omdat je de ander ziet, erkent en wil laten groeien. Het model geeft een overzicht van factoren die gedrag beïnvloeden zoals de attributie van competenties en oprechtheid. Leiderschap gaat ook over volgers (zonder volgers geen leider). Volgers voelen zich geborgen omdat het normaal is fouten te maken, omdat het normaal is ineen ontwikkelproces te zitten zonder ‘klaar te zijn’ of omdat het ‘ok’ is om onzeker te zijn. Humble leiders geven in deze context richting in plaats van een focus op het nemen van besluiten.

Waartoe Humble Leadership?

Binnen de leeskring hebben we vooral ook gesproken over wat het oplevert. Niet in Euro’s, maar welk effect het sorteert. Wat is kenmerkend voor de gevolgen of uitkomsten die we waarnemen binnen een context van humble leadership. In het artikel worden diverse ‘outcomes’ beschreven waaronder het participatieve aspect, het mensen ‘zichzelf laten zijn’, de beweging boven de ‘IST’ plaatsen en het laten ontstaan van bottum-up in plaats van top-down processen.

Drie uur blijkt te kort. We nemen elkaars verhalen, inzichten, vragen en verschillen mee naar huis om nog eens op te kauwen. Het is gelukt om de ‘lived meaning’ van humble leadership verder te onderzoeken zonder een punt te zetten. Het artikel heeft in de praktijk geleid tot wat hummel leadership in de kern is: het heeft ons laten groeien als professionals!

“Humble leaders model how to grow to their followers”.

* Bron: Owens and Hekman (2012). Modeling how to grow: an inductive examination of humble leader behaviors, contingencies, and outcomes. Academy of Management Journal, 55(4), 787-818.

(Foto’s uit eigen archief – Noorwegen, 2018)